Massale protesten tegen regering-De Wever brengen regio opnieuw tot stilstand
Dinsdag 14 oktober staat heel België stil. De drie grote vakbonden — ACV, ABVV en ACLVB — voeren samen met tientallen maatschappelijke organisaties een landelijke staking uit. Met de slogan “We hebben er genoeg van” trekken honderdduizenden betogers naar Brussel. Maar terwijl het capitale bruist van verzet tegen de hervormingsplannen van de regering-De Wever, merkt de Zwinregio vooral de praktische gevolgen. Voor veel inwoners staat dinsdag in het teken van chaos, omwegen en verwarring.
OPENBAAR VERVOER DEELS VERLAMD
Het meest zichtbare gevolg is de drastische inperking van het busverkeer. De Lijn meldt dat slechts zes op tien bussen en trams zullen rijden in West-Vlaanderen. Dit betekent dat reizigers zich moeten instellen op lange wachttijden, volle voertuigen en fors uitgestelde treinstellen.
Voor miljarden pendelaars in de regio leidt dit tot aanzienlijke problemen. Wie werkt op kantoor in een naburige stad, moet rekening houden met urenlange reistijden of zelfs het niet kunnen bereiken van de werkplek. Studenten missen mogelijk colleges, en verzorgers kunnen hun vaste routes niet rijden. “Het raakt ons allemaal,” zegt één werkende moeder uit Knokke-Heist, “maar ik snap ook dat de vakbonden willen vechten voor hun zaak.”
De Lijn heeft een alternatieve dienstregeling samen gesteld en vraagt reizigers geduld. Via de website en de routeplanner kunnen gebruikers hun alternatieve route controleren. De vervoersmaatschappij excuseert zich formeel voor “de hinder en het ongemak die de vakbondsactie met zich meebrengt.”
Een uitzondering: de trein rijdt door
Opvallend is dat de NMBS geen stakingsaanzegging heeft ontvangen. De nationale spoorwegmaatschappij verwacht daarom een normale dienstverlening. Sterker nog: de NMBS speelt in op de stakingsdag door extra treinen in te zetten richting Brussel om betogers naar de hoofdstad te vervoeren.
Dit geeft de situatie een zekere ironie: terwijl bussen en trams stilliggen, rollen honderden extra treinen vol met stakers richting het parlement. Voor gewone pendelaars die gewoon naar hun werk willen, is dit een gemengde zegen. De treinen zullen waarschijnlijk overvol zijn, maar voor wie in de buurt van een station woont, biedt dit toch een uitweg.
WINKELS SLUITEN DEUREN, AANBOD KRIMPT
Ook het detailhandelslandschap verandert dinsdag ingrijpend. Het gemeenschappelijk vakbondsfront heeft winkelpersoneel opgeroepen mee te staken. Van grote supermarkten tot kleine doe-het-zelfwinkels — overal kunnen werknemers zich bij de actie aansluiten. Veel ondernemers, vooral in de voedingssector, vrezen voor leeglopende toonbanken en teleurgestelde klanten.
Sommige vakbonden gaan nog verder en roepen op tot een consumptiestaking: burgers worden aangeraden dinsdag niet te winkelen, uit solidariteit met de stakers. Dit appel heeft een dubbel effect. Enerzijds vermindert het de drukte in winkels met minder personeel, anderzijds druk het omzetcijfers omlaag op een dag waarop veel ondernemers al bespaard hebben door gesloten deuren.
Voor zelfstandigen en kleinere ondernemers in de Zwinregio voelt dit als een zware slag. Na jaren van onzekerheid — eerst corona, toen inflatie, nu energiecrises — probeerden veel bedrijven eindelijk wat ademruimte terug te vinden. “Een dag sluiting kost ons meer dan jullie denken,” zegt één winkelierster uit Sluis. “Maar ik zal mijn werknemers niet dwingen. Dit is hun keuze.”
BRANCHEORGANISATIES WAARSCHUWEN VOOR GEVOLGEN
Organisaties als VBO en UNIZO hebben hun bezorgdheid geuit. Zij wijzen op het bredere economische plaatje: België kampt met zware begrotingszorgen, dalende concurrentiekracht en toenemende schuldenlast. Elke dag stilstand kost niet alleen direct geld, maar ook vertrouwen — van investeerders, van toeristen, van ondernemers.
“Het gaat niet om één dag,” leggen vakbondsleiders uit. “Dit is een signaal voor een regering die werknemers, gepensioneerden en zieken voelt lijden onder hervormingsplannen.” De regering-De Wever wil onder meer pensioenen hervormen, belastingen aanpassen en sociale uitgaven beteugelen. Voor veel werknemers voelen deze plannen als een aantasting van hun rechten.
Maar het VBO wijst er tegenop dat bedrijven juist behoefte hebben aan stabiliteit en voorspelbaarheid. “Als we constant bezig zijn met stakingen en onrust, kunnen we niet investeren in groei en werkgelegenheid,” aldus een woordvoerder.
REAKTIES: BEGRIP MAAR VOELBARE MOEHEID
De reacties van inwoners zijn divers en soms tegenstrijdig. Velen begrijpen de frustratie van vakbondsleden en werknemers. “De regering gaat echt te ver,” zegt een gepensioneerde uit Knokke. “Mijn pensioen wordt gekort, terwijl de bedrijven meer winst maken. Dit soort protest is nodig.”
Anderen reageren minder enthousiast. “We merken alleen maar last,” zegt een moeder uit Westkapelle. “Mijn kind kan niet naar school, ik kan niet naar mijn werk — en wat verandert er eigenlijk?” Dit sentiment wint voelbaar aan terrain in de regio. Na decennia van regelmatige stakingen voelen veel mensen zich uitgeput, zonder duidelijk resultaat te zien.
Een werkende vader uit Sint-Laureins vat het samen: “Ik snap dat ze willen vechten voor hun rechten. Maar dit treft vooral mensen zoals ik — gewone werkenden die al moeite hebben rond te komen. En we zullen toch niet beter af zijn morgenvroeg.”
VERWACHTE OMVANG LANDELIJK
Volgens prognoses worden er minimaal 100.000 betogers verwacht in Brussel. Sommige vakbondsbronnen durven zelfs te spreken van 150.000 tot 200.000 mensen. Het zou de grootste stakingsdag in jaren kunnen worden — een statement van werknemers, werklozen, en gemarginaliseerden tegen wat zij zien als een “asociaal beleid.”
In andere delen van Europa hebben vergelijkbare stakingen geleid tot uitgestelde plannen en onderhandelingen. De Belgische vakbonden hopen dat deze massale mobilisatie dezelfde druk uitoefent op de regering-De Wever.
HINDER VOELBAAR, MAAR POLITIEKE BOODSCHAP ONDUIDELIJK
Ondanks de chaotische dag in de Zwinregio blijft één vraag hangen: wat bereiken zij werkelijk? Vakbonden zeggen dat dit een “waarschuwingsschot” is, een demonstratie van kracht. Maar voor veel inwoners in de regio blijft vooral de praktische hinder hangen — niet de politieke boodschap.
De Zwinregio, economisch afhankelijk van toerisme, grensverkeer en kleinschalige bedrijvigheid, heeft bijzonder last van zulke acties. Maar de vakbonden voelen zich gedwongen: zonder drastische maatregelen, vrezen zij, zal de regering-De Wever onverminderd doorgaan met hervormingen die volgens hen werknemers treffen.
Voor dinsdag 14 oktober geldt dus: plan anders, wees geduldig, en verwacht chaos. Of het iets oplevert, zal pas in de weken daarna duidelijk worden.
