Een fascinerende reis door de geschiedenis van onze badplaats tussen de twee wereldoorlogen
Afgelopen zaterdag vond een bijzondere gebeurtenis plaats in onze gemeente: de officiële voorstelling van een nieuw geschiedkundig werk dat een boeiende periode uit het verleden van Knokke in de schijnwerpers zet. Het boek “Knokke in het Interbellum” neemt lezers mee naar de jaren tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog, een tijd die de toekomst van onze badplaats voorgoed zou bepalen.
Wat is het Interbellum?
Voor wie niet helemaal vertrouwd is met deze term: het interbellum verwijst naar de periode tussen 1918 en 1939, de jaren tussen het einde van de Eerste Wereldoorlog en het begin van de Tweede Wereldoorlog. Het was een tijd van wederopbouw, economische groei, maar ook van spanning en verandering in heel Europa. Voor Knokke betekende deze periode vooral een tijd van ongekende bloei en ontwikkeling.
De makers achter het boek
Dit boeiende werk is tot stand gekomen door de inspanningen van vzw DE DISTEL, een vereniging die zich inzet voor het bewaren en delen van ons lokaal erfgoed. De auteurs Danny Lannoy en Frie Devinck hebben zich grondig verdiept in deze bijzondere periode uit de geschiedenis van Knokke. In zijn voorwoord benadrukt Kenny Lannoy dat deze jaren absoluut cruciaal waren voor de ontwikkeling van Knokke tot de badplaats die we vandaag kennen. Het boek laat op indringende wijze zien hoe onze gemeente in relatief korte tijd een ware metamorfose onderging en hoe de inwoners van toen deze groei van nabij meemaakten en ervoeren.
Van rustig dorp tot bruisende badplaats
In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw maakte Knokke een opmerkelijke transformatie door. Waar vroeger nog rustige duingebieden en bescheiden bebouwing te vinden waren, ontstond nu in snel tempo een mondaine badplaats die bezoekers van heinde en ver aantrok.
De welvaart die na de Eerste Wereldoorlog op gang kwam, had een merkbare invloed op het dagelijks leven in Knokke. Het verenigingsleven bloeide op: er werden allerlei clubs en organisaties opgericht waar mensen samenkwamen rond gedeelde interesses. Sportclubs, culturele verenigingen, muziekgezelschappen – allemaal vonden ze hun plaats in het groeiende sociale weefsel van de gemeente.
De bouwsector draaide overuren. Architecten en aannemers hadden het bijzonder druk, want de vraag naar nieuwe gebouwen was enorm. In de duinen verrees de ene villa na de andere, elk met hun eigen karakter en stijl. Ook hotels schoten als paddenstoelen uit de grond om de groeiende stroom toeristen op te vangen. Het duinlandschap kreeg een compleet nieuw gezicht.
Het strand als werkplek
Voor veel Knokkenaars betekende de opkomst van het toerisme ook nieuwe economische kansen. Tijdens de zomermaanden gingen veel lokale inwoners aan de slag op het strand als ‘baigneur’ – een beroep dat vandaag bijna volledig verdwenen is, maar toen van groot belang was.
Wat deed zo’n baigneur precies? Deze strandbedienden hielpen badgasten bij het te water gaan, hielden toezicht op de veiligheid, verhuurden strandcabines en strandstoelen, en stonden in voor het comfort van de vakantiegangers. Voor veel gezinnen vormde dit seizoenswerk een onmisbare bron van inkomsten. Het was zwaar werk – vaak lange dagen in weer en wind – maar het gaf werkgelegenheid aan mensen die in de wintermaanden wellicht in de landbouw of visserij actief waren.
Nieuwe voorzieningen veranderen het gezicht van Knokke
Het interbellum bracht Knokke een reeks nieuwe voorzieningen die het karakter van de badplaats grondig bepaalden en die sommige nog steeds herkenbaar zijn in ons straatbeeld.
Een van de opvallendste nieuwe ontwikkelingen was de bouw van een Casino op het Albertstrand. Dit werd niet alleen een plek voor vermaak en vertier, maar ook een sociaal middelpunt waar de meer gegoede bezoekers en inwoners elkaar ontmoetten. Het Casino symboliseerde de ambitie van Knokke om zich te profileren als een chique, mondaine bestemming.
Ook het treinstation kreeg zijn huidige vorm in deze periode. De spoorverbinding maakte Knokke makkelijker bereikbaar voor bezoekers uit Brugge, Gent, Antwerpen en zelfs Brussel. Dit was cruciaal voor de verdere ontwikkeling van het toerisme: families konden nu comfortabel met de trein naar zee komen voor een dagje uit of een weekendverblijf.
Daarnaast kwam er een moderne badinstallatie. Deze nieuwe faciliteit bood bezoekers meer comfort dan ooit tevoren: kleedhokjes, douches, toiletten – voorzieningen die we nu vanzelfsprekend vinden, maar die destijds een echte verbetering betekenden voor het strandbezoek.
Internationale allure: de Engelse connectie
Knokke trok in het interbellum niet alleen Belgische bezoekers aan. Ook veel Engelsen bleven graag terugkeren naar onze kust. Zij voelden zich bijzonder aangetrokken tot de golfbaan – de golfcourt, zoals het toen genoemd werd. Golf was een populaire sport bij de Britse upper class, en de mogelijkheid om deze sport te beoefenen in een vertrouwde setting, maar dan aan de Belgische kust, was voor veel Engelsen een belangrijke reden om voor Knokke te kiezen.
Deze internationale dimensie gaf Knokke extra cachet en droeg bij aan de reputatie van de badplaats als een plek met internationale allure. Het zorgde ook voor culturele uitwisseling en bracht een zekere kosmopolitische sfeer met zich mee.
Een bijzondere ontvangst
De officiële voorstelling van het boek kreeg een waardig begin toen burgemeester Cathy Coudyser het eerste exemplaar in ontvangst mocht nemen. In haar toespraak benadrukte zij het grote belang van dit werk voor onze gemeenschap: “Ik ben echt blij dat dit boek een stukje van onze geschiedenis opnieuw tot leven brengt,” aldus de burgemeester. “Het is belangrijk dat we onthouden waar we vandaan komen en hoe onze gemeente is gegroeid tot wat ze vandaag is.”
Ontroerende hereniging van families
De boekvoorstelling had ook een bijzonder emotionele component. De gebeurtenis bracht namelijk heel wat nazaten van vroegere hoteluitbaters samen – families die een cruciale rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van Knokke als toeristische bestemming.
Onder de aanwezigen bevonden zich vertegenwoordigers van de familie Vanisacker, wiens voorouders het Links Hotel runden. Dit hotel was in zijn tijd een begrip en ontving talloze gasten die kwamen genieten van de Noordzee en de gastvrije sfeer die er heerste.
Ook de familie Vanagt-Lantsoght was present. Zij waren destijds eigenaar van het Continental, een hotel dat naam maakte door zijn voortreffelijke service en centrale ligging. De naam Continental staat nog steeds symbool voor de gastvrijheidstraditie van Knokke.
Daarnaast was er Robert Dumalin, de zoon van Leon Dumalin, die Hotel Epson beheerde in de Duindistelstraat in Het Zoute. Het Zoute was toen al in opkomst als een bijzonder chique wijk, en Hotel Epson paste perfect in die setting. Voor Robert moet het een ontroerende ervaring geweest zijn om zijn vader en grootvader in dit boek terug te zien, met foto’s en verhalen over hun dagelijks werk en de gasten die zij ontvingen.
Deze families waren meer dan alleen hoteliereigenaren – ze waren ambassadeurs van Knokke, ze creëerden de sfeer en de reputatie die onze badplaats haar bijzondere karakter gaven. Veel van deze hotels bestaan niet meer, maar hun erfenis leeft voort in de verhalen en herinneringen die in dit boek zijn vastgelegd.
Architectuur als tijdscapsule
Het boek van 288 pagina’s – een flink en stevig werk dus – besteedt ruime aandacht aan de architectuur uit het interbellum. Deze periode kenmerkte zich door opvallende bouwstijlen die een breuk vormden met het verleden.
De art-decostijl, met zijn geometrische vormen, strakke lijnen en decoratieve elementen, was bijzonder populair. Veel villa’s en appartementsgebouwen in Knokke getuigen nog steeds van deze elegante stijl. Denk aan de karakteristieke balkons met smeedijzeren hekwerk, de symmetrische gevels, de mozaïeken en glasramen met kleurrijke motieven.
Ook het modernisme deed zijn intrede. Deze bouwstijl, die functionaliteit en eenvoud vooropstelde, zorgde voor gebouwen met veel licht, open ruimtes en een minimaal gebruik van decoratie. Witte gevels, grote ramen, platte daken – elementen die we nu nog steeds associëren met modern design vonden hun weg naar Knokke in deze periode.
Voor architectuurliefhebbers en iedereen die graag door onze straten wandelt met oog voor detail, biedt dit boek een schat aan informatie. Het helpt ons om met nieuwe ogen te kijken naar de gebouwen die we dagelijks passeren en om te begrijpen waarom ze er uitzien zoals ze eruitzien.
Een sleutelperiode voor Knokke
Voor auteur Danny Lannoy is het volkomen duidelijk: het interbellum is een absolute sleutelperiode in het verhaal van Knokke. Zonder deze jaren van intensieve ontwikkeling zou onze gemeente er vandaag heel anders uitzien. De basis voor alles wat volgde – de verdere uitbouw van Het Zoute, de kunstevenementen, de internationale bekendheid – werd in deze periode gelegd.
In zijn eigen woorden omschreef Danny Lannoy het boek als “niet alleen een brug maar ook cement voor onze gemeenschap”. Met deze treffende metafoor maakt hij duidelijk dat het boek twee functies vervult: het vormt een brug tussen het verleden en het heden, waardoor we kunnen begrijpen hoe het ene in het andere is overgegaan. Maar het is ook cement – het verbindt mensen, het versterkt onze gemeenschappelijke identiteit, het geeft ons een gedeelde geschiedenis om trots op te zijn.
Praktische informatie voor geïnteresseerde lezers
Bent u nieuwsgierig geworden naar dit boek en wilt u zelf deze fascinerende periode uit de geschiedenis van Knokke ontdekken? Het boek “Knokke in het Interbellum” is op verschillende plaatsen in onze gemeente verkrijgbaar:
- Standaard Boekhandel aan de Lippenslaan – de centrale winkelstraat van Knokke, waar u het boek tussen het reguliere assortiment kunt vinden
- Continental Tours in de Lippenslaan nummer 6 – een passende locatie, gezien de historische link met het Continental Hotel
- Rechtstreeks bij Danny Lannoy, een van de auteurs, op het adres Graaf Jansdijk 300 – hier kunt u het boek persoonlijk bij de maker zelf aanschaffen
Ontmoet de auteurs
Voor wie graag een persoonlijk gesigneerd exemplaar wil, of gewoon in gesprek wil gaan met Danny Lannoy en Frie Devinck over hun onderzoek en bevindingen, is er goed nieuws. De auteurs organiseren een signeersessie op:
Zaterdag 13 december
Van 11.00 tot 12.30 uur
Dit is een uitgelezen kans om de mensen achter dit werk te ontmoeten, vragen te stellen over hun onderzoek, misschien eigen herinneringen of familieanekdotes te delen, en natuurlijk om uw exemplaar te laten signeren. Zulke persoonlijke ontmoetingen maken een boek vaak nog waardevoller en betekenisvoller.
Waarom dit boek ertoe doet
In onze snelle, moderne tijd is het gemakkelijk om de blik vooral vooruit te richten. Maar juist door terug te kijken, door te begrijpen hoe onze gemeente is geworden wat ze nu is, krijgen we een dieper begrip van onze eigen identiteit. We leren waarderen wat eerdere generaties hebben opgebouwd en welke keuzes zij maakten die ons leven vandaag nog steeds beïnvloeden.
Voor oudere Knokkenaars zal dit boek ongetwijfeld herinneringen oproepen – misschien aan verhalen van grootouders, aan oude foto’s op zolder, aan gebouwen die er niet meer zijn maar waarvan de contouren nog in het geheugen staan gegrift.
Voor jongere generaties biedt het boek een venster op een wereld die zij niet zelf hebben meegemaakt, maar die wel de fundamenten heeft gelegd voor het Knokke waarin zij vandaag opgroeien. Het helpt om de vraag te beantwoorden: hoe zijn we hier gekomen?
Voor toeristen en nieuwe inwoners geeft het context en diepgang aan hun ervaringen in Knokke. Het transformeert een bezoek aan het strand of een wandeling door Het Zoute van een louter recreatieve activiteit tot een reis door de tijd.
Een gemeenschap die haar verhaal koestert
De enthousiaste ontvangst van dit boek – de aanwezigheid van zoveel nazaten van historische families, de betrokkenheid van de burgemeester, de inzet van vzw DE DISTEL – laat zien dat Knokke een gemeenschap is die haar geschiedenis koestert en levend wil houden.
In een tijd waarin veel plaatsen hun historisch karakter dreigen te verliezen aan uniforme nieuwbouw en commerciële ontwikkelingen, is het waardevol dat Knokke bewust aandacht besteedt aan wat er was. Niet uit nostalgie of uit een wens om de klok terug te draaien, maar uit respect voor het verleden en met het besef dat je alleen een goede toekomst kunt bouwen als je begrijpt waar je vandaan komt.
Een aanrader voor iedereen
Of u nu een geboren en getogen Knokkenaar bent, een relatieve nieuwkomer in onze gemeente, een geschiedenisliefhebber, een architectuurkenner, of gewoon iemand met interesse in hoe badplaatsen zich ontwikkelen – dit boek heeft u iets te bieden.
Met zijn 288 pagina’s is het geen lichte lectuur voor een namiddag, maar wel een werk om op uw gemak doorheen te bladeren, bij specifieke onderwerpen stil te staan, en misschien wel meerdere keren terug te pakken. De vele foto’s, documenten en verhalen maken het tot een boek dat zich uitstekend leent voor gezamenlijk doorbladeren, waarbij ouders en grootouders aan hun kinderen en kleinkinderen kunnen uitleggen: “Zo was het vroeger.”
Tot slot
“Knokke in het Interbellum” is meer dan een geschiedenisboek – het is een eerbetoon aan een generatie die onze gemeente heeft gevormd, een bron van trots voor de gemeenschap, en een waardevolle toevoeging aan het culturele erfgoed van onze regio.
Danny Lannoy, Frie Devinck en vzw DE DISTEL verdienen dan ook alle lof voor hun inspanningen om dit stukje geschiedenis te bewaren en toegankelijk te maken voor een breed publiek. Hun werk zorgt ervoor dat de verhalen van het interbellum – van de hoteliers en baigneurs, van de architecten en bouwers, van de gewone mensen en de toeristen – niet verloren gaan in de mist van de tijd.
Dus als u tijdens uw volgende wandeling langs het strand of door de straten van Het Zoute even stilstaat bij een art-decogebouw of een oude villa, bedenk dan dat u naar de getuigen kijkt van een bijzondere tijd – het interbellum – waarin Knokke de basis legde voor zijn toekomst. En misschien krijgt u dan zin om dat verhaal nog beter te leren kennen door een exemplaar van dit bijzondere boek aan te schaffen.
Tot ziens op de signeersessie!
