Na twaalf lange jaren van afwezigheid keert een belangrijk stuk geschiedenis terug naar het hart van Westkapelle. Op donderdag 6 november 2025, om half elf ’s ochtends, vindt de officiële inhuldiging plaats van het gerestaureerde oorlogsmonument. Deze bijzondere gedenksteen krijgt een ereplaats naast de prachtig vernieuwde Sint-Niklaaskerk. Voor de bewoners van Westkapelle en de ruimere gemeente Knokke-Heist is dit een emotioneel en betekenisvol moment: eindelijk komt een waardevol stuk lokaal erfgoed terug naar waar het thuishoort.
De dramatische brand die alles veranderde
Om de betekenis van deze dag goed te begrijpen, moeten we teruggaan naar een zwarte dag in de geschiedenis van Westkapelle. Op 26 maart 2013 brak er brand uit in de Sint-Niklaaskerk, een gebouw dat al generaties lang een centrale plaats innam in het dorpsleven. De vlammen verwoestten niet alleen het kerkgebouw zelf, maar richtten ook ernstige schade aan bij het oorlogsmonument dat er sinds 1920 stond.
Dit monument was geen gewoon kunstwerk. Het was gemaakt door Michiel Poppe, een getalenteerd beeldhouwer uit Brugge, en herdacht de mannen uit Westkapelle die tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) hun leven gaven voor hun land. Voor de lokale gemeenschap vertegenwoordigde dit monument veel meer dan steen en vorm – het was een tastbare herinnering aan offers die gebracht werden, aan families die geliefden verloren, en aan een geschiedenis die nooit vergeten mag worden.
Een zorgvuldige restauratie van meer dan tien jaar
Na de verwoestende brand werd het linkerpaneel van het oorlogsmonument zorgvuldig geborgen en weggebracht uit Westkapelle. Het kreeg een tijdelijk onderkomen in het atelier van Perrine Franco, een gespecialiseerde restauratrice in Brussel. Daar begon het lange en nauwgezette werk om dit historische kunstwerk te herstellen in zijn oorspronkelijke glorie.
Restaureren van zo’n monument is geen eenvoudige klus. Het vraagt veel kennis, geduld en respect voor het originele werk. Elke beschadiging moet worden geïnventariseerd, elk detail moet worden bestudeerd, en het herstelwerk moet worden uitgevoerd met materialen en technieken die de oorspronkelijke uitstraling zo goed mogelijk behouden. Perrine Franco en haar team hebben jarenlang aan dit project gewerkt, met de grootste zorg voor dit belangrijke stuk erfgoed.
Intussen werd ook de Sint-Niklaaskerk zelf herbouwd. In 2019, zes jaar na de brand, kon de vernieuwde kerk opnieuw worden ingewijd. Maar het verhaal was toen nog niet compleet: het oorlogsmonument ontbrak nog steeds. Nu, in 2025, komt er eindelijk een einde aan dit gemis. Het monument keert terug naar zijn rechtmatige plaats, naast de kerk waar het meer dan negentig jaar heeft gestaan.
Een waardige ceremonie vol symboliek
De inhuldiging op 6 november wordt geen gewone onthulling. Er is een volledige ceremonie georganiseerd die recht doet aan de historische en emotionele waarde van dit moment. Verschillende sprekers zullen het woord nemen, elk vanuit hun eigen rol en betrokkenheid bij dit project.
Johan Cabooter, vertegenwoordiger van het Davidsfonds Westkapelle en de Commissie Beelden in de Stad, opent de plechtigheid en heet iedereen welkom. Het Davidsfonds is een culturele organisatie die zich inzet voor het behoud van Vlaams cultureel erfgoed en geschiedenis, dus het is zeer toepasselijk dat zij een rol spelen in dit moment.
Daarna neemt Danny Lannoy het woord. Hij is ere-schepen en actief lid van de heemkundige kring “Cnocke is Hier” – een vereniging die zich toelegt op het bewaren en doorgeven van de lokale geschiedenis van Knokke-Heist. Danny Lannoy zal de geschiedenis van het monument vertellen: hoe het er kwam, wat het betekende voor de gemeenschap, en waarom het zo belangrijk is dat het nu terugkeert.
Schepen van Patrimonium Piet De Groote zal eveneens spreken. Als schepen (dat is een gemeenteraadslid met specifieke bevoegdheden) is hij verantwoordelijk voor het patrimonium – alle historische gebouwen, monumenten en kunstwerken die tot het erfgoed van de gemeente behoren. Zijn aanwezigheid onderstreept dat dit project wordt gedragen door het gemeentebestuur.
Ook Dirk Overstraete, voorzitter van de Cultuurraad, neemt het woord voor een slottoespraak. De Cultuurraad coördineert en ondersteunt culturele activiteiten in de gemeente, en dit monument is natuurlijk ook een cultureel erfgoed van grote waarde.
Muzikale eerbetoon aan gesneuvelden
Na de toespraken volgt een bijzonder ontroerend moment. Een piper (doedelzakspeler) van de “For Freedom Pipes & Drums” zal twee traditionele stukken spelen: de Last Post en een lament.
De Last Post is een trompet- of bugelsignaal dat al sinds de Eerste Wereldoorlog wordt gebruikt bij militaire begrafenissen en herdenkingen. Het is een eerbetoon aan gesneuvelde soldaten en wordt wereldwijd herkend als een symbool van herdenking. In België wordt de Last Post elke avond gespeeld bij de Menenpoort in Ieper, ter ere van alle gesneuvelden.
Een lament is een traditioneel rouwlied, vaak gespeeld op de doedelzak. Het heeft wortels in de Keltische cultuur en wordt gebruikt om verdriet en verlies uit te drukken. De combinatie van deze twee muzikale elementen zal ongetwijfeld een emotioneel hoogtepunt vormen tijdens de ceremonie.
Bloemen als tastbaar eerbetoon
Na de muzikale eerbetoon krijgen verschillende lokale verenigingen en prominenten de kans om bloemen neer te leggen bij het monument. Dit is een traditioneel gebaar van respect en herdenking. Door deze bloemen neer te leggen, tonen de organisaties en personen dat zij de offers van de gesneuvelde soldaten niet vergeten zijn, en dat hun herinnering wordt doorgegeven aan nieuwe generaties.
Dit deel van de ceremonie maakt het ook mogelijk voor de gemeenschap om actief deel te nemen aan de herdenking. Het zijn niet alleen officiële figuren die het woord voeren, maar ook gewone burgers en verenigingen die hun respect tonen.
Samen napraten met een drankje
De organisatoren hebben ervoor gezorgd dat de plechtigheid niet eindigt met het laatste woord of de laatste noot. Na afloop van de officiële ceremonie nodigen zij alle aanwezigen uit voor een drankje. Dit is een belangrijk element: het biedt mensen de kans om met elkaar in gesprek te gaan, herinneringen te delen, en samen te reflecteren op wat ze zojuist hebben meegemaakt.
Voor oudere bewoners die het monument nog kenden van voor de brand, is dit misschien een moment van weemoedige vreugde. Voor jongere generaties is het een kans om meer te leren over hun lokale geschiedenis. En voor iedereen is het een moment van gemeenschapszin: samen herdenken, samen vieren dat dit stuk erfgoed behouden blijft.
Iedereen is welkom
De organisatoren benadrukken dat iedereen welkom is op het kerkplein van Westkapelle op donderdag 6 november om 10.30 uur. Je hoeft geen officiële uitnodiging te hebben, je hoeft geen lid te zijn van een bepaalde vereniging. Als je geïnteresseerd bent in lokale geschiedenis, als je respect wilt tonen voor gesneuvelde soldaten, of als je gewoon nieuwsgierig bent naar dit gerestaureerde kunstwerk – kom dan zeker langs.
Meer dan een monument: een symbool van veerkracht
Deze inhuldiging is meer dan alleen het terugplaatsen van een stuk steen. Het symboliseert de veerkracht van een gemeenschap die niet opgaf na de verwoestende brand van 2013. Het toont aan dat erfgoed belangrijk genoeg is om jarenlang geduldig te wachten op restauratie. En het herinnert ons eraan dat geschiedenis levend blijft zolang we er aandacht aan blijven schenken.
Voor Westkapelle en de bredere gemeente Knokke-Heist sluit deze dag een periode van herstel en herinnering af. De kerk staat er weer, het monument keert terug, en de gemeenschap komt samen om dit te vieren. Het is een dag om met respect terug te kijken naar het verleden, met dankbaarheid naar het heden te kijken, en met hoop naar de toekomst – wetende dat deze herinneringen zorgvuldig worden bewaard voor volgende generaties.
Praktische informatie:
- Wat: Officiële inhuldiging gerestaureerd oorlogsmonument
- Waar: Kerkplein Westkapelle, naast de Sint-Niklaaskerk
- Wanneer: Donderdag 6 november 2025 om 10.30 uur
- Toegang: Gratis, iedereen welkom
- Na afloop: Drankje aangeboden door de organisatoren
